Handel gruntami rolnymi podlega ograniczeniom. Jednym z nich jest prawo pierwokupu działki rolnej przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. W pewnych przypadkach ograniczenia wynikające z ustawy nie będą obowiązywać, jednak strony transakcji muszą spełnić określone warunki.
Prawo pierwokupu polega na tym, że określone w przepisach osoby lub instytucje mają pierwszeństwo w zakupie danej rzeczy, np. nieruchomości. Transakcja taka może być zrealizowana na takich warunkach, na jakich właściciel danej rzeczy zamierza ją sprzedać osobie trzeciej.
Podmiot korzystający z prawa pierwokupu nie może oczekiwać, że sprzedaż zostanie zrealizowana po niższej cenie. Nie może też żądać od właściciela wcześniejszej sprzedaży, w sytuacji, gdy nie zamierza się on pozbyć danej rzeczy.
Prawo pierwokupu nie może być przenoszone na inne osoby ani wykorzystywane częściowo. Nie obowiązuje w przypadku dziedziczenia, darowizny lub zamiany.
Jak przebiega sprzedaż nieruchomości z prawem pierwokupu?
Aby działka była zakwalifikowana jako rolna i podlegała przepisom ustawy, powierzchnia użytków rolnych na parceli musi wynosić minimum 0,3 hektara. W takim przypadku sprzedający zawiera z potencjalnym nabywcą warunkową umowę sprzedaży.
Umowa taka musi zostać zawarta notarialnie i dojdzie do skutku, jeśli podmiot uprawniony do pierwokupu nie skorzysta ze swojego prawa. Po zawarciu umowy warunkowej sprzedający jest zobowiązany powiadomić uprawniony podmiot o chęci sprzedaży ziemi.
KOWR może skorzystać z prawa pierwokupu
Sprzedaż działki rolnej jest regulowana przez ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego. Zgodnie z nią prawo pierwokupu przypada Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa (KOWR) w sytuacji, gdy nabywca nie jest rolnikiem indywidualnym lub osobą bliską sprzedającemu. Do grona bliskich osób przepisy zaliczają rodziców, dzieci, dziadków, wnuków, rodzeństwo, rodzeństwo rodziców, małżonka, teściów, macochę, ojczyma, pasierbów oraz rodziców i dzieci adopcyjne.
Prawo pierwokupu nie będzie obowiązywać, jeśli kupujący jest rolnikiem indywidualnym i powiększa swoje gospodarstwo rodzinne do powierzchni nie większej niż 300 hektarów użytków rolnych. Działka taka misi znajdować się w gminie, w której mieszka nabywca lub w gminie sąsiedniej.
KOWR ma 30 dni na decyzję, czy chce skorzystać z prawa pierwokupu. Jeśli nie skorzysta z takiej możliwości, to strony mogą zawrzeć notarialnie ostateczną umowę kupna-sprzedaży.