Skrót GIS pochodzi od słów „geographic information system” – „system informacji geograficznej”. Celem systemu jest gromadzenie, przetwarzanie i wizualizowanie danych geograficznych. System taki może gromadzić dane w postaci mapy wielkoskalowej (1:5000 i więcej). Wtedy określa się go jako LIS (land information system).
Historię GIS datuje się od lat 50. XX wieku, gdy zaczęto wykorzystywać komputery do tworzenia map. W latach 60. na Uniwersytecie Harvarda powstało Laboratorium Grafiki Komputerowej i Analizy Przestrzennej (Harvard Laboratory for Computer Graphics and Spatial Analysis), a niedługo później stworzono system SYMAP, służący do opracowywania map cyfrowych. Szybszy rozwój GIS stał się możliwy w latach 70., gdy wprowadzono na orbitę okołoziemską pierwsze satelity cywilne.
Struktura
Elementy składowe GIS to:
- baza danych geograficznych,
- sprzęt komputerowy,
- oprogramowanie,
- twórcy i użytkownicy systemu.
Systemy GIS mogą być różnorodne i mieć różne zastosowania. Jednak wszystkie zajmują się zbieraniem danych związanych z lokalizacją obiektów geograficznych. Opisy tych obiektów zawierają dwa rodzaje danych:
- przestrzenne – kształt i lokalizacja obiektów oraz ich rozmieszczenie względem innych obiektów; te dzielą się dalej na dyskretne (skokowe) i ciągłe oraz na rastrowe, wektorowe i wektorowo-rastrowe;
- opisowe – opisują cechy jakościowe i ilościowe obiektów (poza ich umiejscowieniem w przestrzeni).
Zastosowania
Dane z systemów GIS są przydatne dla geodetów, gdyż mogą być wykorzystywane do ewidencji gruntów i budynków. Systemy komputerowe mogą więc zastąpić tradycyjną ewidencję w formie rejestrów i map katastralnych. GIS wykorzystywany jest także jako źródło informacji o infrastrukturze technicznej, takiej jak sieci wodociągowe, gazownicze i energetyczne.
Inne dziedziny, w których stosuje się dane GIS, to m.in. administracja (zarządzanie gruntami, planowanie przestrzenne), hydrografia (przewidywanie skutków powodzi i zabezpieczanie przed nimi, osłona meteorologiczna i hydrologiczna, tworzenie map tematycznych) leśnictwo i rolnictwo (mapy terenów leśnych i rolnych, informacje o glebach), czy np. sprzedaż i wynajem nieruchomości (wyszukiwanie nieruchomości spełniających określone kryteria).